بازی برای سنین مختلف این امکان را می دهد که کودکان از خلاقیت خود استفاده کنند و در عین حال قوه تخیل، مهارت و قدرت فیزیکی، شناختی و عاطفی خود را توسعه دهند. بازی کودکانه برای رشد سالم مغز مهم است. کودکان از طریق بازی در سنین بسیار پایین با دنیای اطراف خود تعامل پیدا می کنند.
انواع بازی کودکان کمک می کند تا بچه ها شایستگی های جدیدی را توسعه دهند که منجر به افزایش اعتماد به نفس و انعطاف پذیری آنها برای رویارویی با چالش های آینده می شود. بازی کودکانه بدون جهت به آن ها این امکان را می دهد تا یاد بگیرند که چگونه در گروه کار کنند، به اشتراک بگذارند، مذاکره کنند، تعارضات را حل کنند و مهارت های دفاع از خود را بیاموزند.
فهرستی از بازی‌هایی که می‌توانید روی کاغذ انجام دهید تهیه کنید تا در روزهای بارانی و زمانی که حوصله‌ی بچه‌ها سررفته به کمک‌تان بیاید، مثل نقطه‌بازی، اسم-فامیل و بسیاری از بازی‌های دیگر که همه‌ی ما در دوران کودکی و مدرسه بازی کرده‌ایم و خاطراتی شیرینی از آن به یاد داریم.
برای ساختن یک ساختمان فانتزی نیاز به ابزار یا وسایل خاص و گران‌قیمت ندارید. می‌توانید با چوب بستنی یا کارت‌های بازی ساختمان‌های فانتزی، برج یا قلعه بسازید. می‌توانید مسابقه‌ی ساخت بلندترین ساختمان یا قلعه را برگزار کنید و لحظات شاد و هیجان‌انگیزی برای خودتان و بچه‌ها رقم بزنید. ساختمان‌سازی با وسایل مختلف ایده جذابی برای بازی در خانه با کودکان است.
می‌توانید بدون استفاده از قفل و زنجیر و تنها با چند لیوان یا بطری آب و با کمک چند ترفند شعبده‌بازی بچه‌ها را به سادگی سرگرم کنید. چند لیوان بردارید و زیر یکی از آنها سکه بگذارید. سپس از بچه‌ها بخواهید حدس بزنند سکه زیر کدام لیوان است. اگر کمی زرنگ باشید می‌توانید لیوان‌ها را نزدیک لبه‌ی میز قرار دهید و خیلی آرام سکه را پایین بیندازید. به چشمان هیجان‌زده بچه‌ها نگاه‌کنید و تعجب و شگفتی آنها را از غیب‌شدن سکه ببینید و لذت ببرید.
کارت‌بازی برای بچه‌های نوجوان بسیار مناسب است و به‌خوبی می‌تواند یک چالش ذهنی لذت‌بخش برایشان باشد و ساعت‌ها آنها را سرگرم کند. یک جعبه کارت بردارید و با آن بازی‌های خلاقانه بسازید.
معماهای خلاقانه، شناختی و سرگرمی‌های حل مسئله، روشی مناسب برای لذت‌بردن از وقت است. می‌توانید از فروشگاه چند بازی مناسب سن بچه‌ها بخرید یا خودتان معما و پازل بسازید. از بچه‌ها بخواهید تصویری روی کاغذ یا تخته بکشند. سپس با استفاده از یک مداد طرح کلی از پازل بکشید. بعد با قیچی بخش‌هایی از طرح را جدا کنید و از بچه‌ها بخواهید با کنار هم قراردادن تکه کاغذهای قیچی‌شده دوباره آن طرح را بسازند.
برای بازی در خانه با کودکان چندتا از آهنگ‌های موردعلاقه‌ی فرزندتان را انتخاب و با صدای بلند اجرا کنید، از آنها بخواهید برقصند ولی به محض توقف آهنگ در هر موقعیت و حالتی که هستند ثابت و بدون حرکت بمانند، حتی اگر یک لنگه پا هستند، باید در همان وضعیت بی‌حرکت بمانند. برای اینکه هیجان بازی را بالاتر ببرید می‌توانید از بچه‌ها بخواهید اداهای خاصی دربیاورند و بعد در همان حالت‌ها ثابت بمانند. به برنده‌ی بازی یک مدال بدهید. می‌توانید با روبان مدال‌هایی درست کنید و به لباس یا سر برنده بازی بزنید.
می‌توانید با کمی جستجو یا خلاقیت چند بازی محلی برای بازی در خانه با کودکان پیدا کنید و در جمع خانوادگی از آنها استفاده کنید. بازی‌هایی مثل هپ، دوز، گُل یا پوچ، بشین پاشو، بیست‌سؤالی، پانتومیم، …
این یک بازی ایده‌آل برای گروه‌های بزرگ است. بچه‌ها را به دو گروه تقسیم کنید. به هر گروه یک پاکت پر از اجسام سفت مانند قاشق، اسباب‌بازی، جوراب، توپ یا روبان بدهید. سپس به هر گروه ۱۵ دقیقه فرصت بدهید تا ایده و داستان طنز خود را بسازد. این بازی بیشتر از اینکه بین دو گروه رقابت ایجاد کند، بازی‌ای بسیار جالب و سرگرم‌کننده است. می‌توانید از بچه‌ها بخواهید که در صورت تمایل به داستان‌های طنز دوستان خود رأی بدهند.
این بازی دوست‌داشتنی را می‌توانید داخل خانه نیز انجام دهید. می‌توانید جدول بازی لی‌لی را روی هر سطحی بکشید. با استفاده از نوار یا چسب ۹ خانه‌ی مربعی شکل روی زمین ایجاد کنید (تعداد خانه‌ها به خودتان بستگی دارد و می‌توانید آنها را بیشتر یا حتی کمتر بکنید). خانه‌های یک تا سه در یک خط قرار دارند و دو خانه‌ی ۴ و ۵ درست کنار هم و بالای سه خانه‌ی قبلی قرار می‌گیرند. خانه ۶ بالای آنها و دو خانه‌ی ۷ و ۸ نیز کنار هم و بالای خانه‌ی ۶. آخرین خانه نیز به صورت نیم‌دایره‌ای در بالای همه قرار می‌گیرد.
حالا یک سنگ، سکه یا هر چیز مشابه دیگر را بردارید. اولین بازیکن باید سنگ یا سکه‌ی نشانه را طوری داخل خانه‌ی شماره ۱ بیندازد که به خط‌های آن خانه نخورد. اگر موفق شد یک پایش را بالا می‌گیرد و با لی‌لی داخل خانه‌ها می‌پرد. باید هر دو پایش را داخل خانه‌هایی بگذارد که در کنار یکدیگر قرارگرفته‌اند و در بقیه خانه‌ها لی‌لی برود، اما نباید داخل خانه‌ای که نشانه را داخل آن انداخته شود. بازیکن می‌تواند قبل از برگشت، در خانه‌ی آخر که به صورت نیم‌دایره است کمی استراحت کند.
در مسیر برگشت بازیکن باید نشانه را از خانه‌ی شماره ۱ بردارد (در این مسیر بازیکن باید مواظب باشد زمین نخورد و پایش روی خط‌ها نرود). اگر موفق شد این بار نشانه را داخل خانه‌ی شماره‌ی ۲ می‌اندازد. اگر نشانه داخل خانه‌ی شماره‌ی ۲ نیفتاد یا پایش با خط‌ها برخورد کرد نوبت به بازیکن بعدی می‌رسد. بازیکن‌ها باید آن‌قدر به این بازی ادامه دهند تا به خانه‌ی آخر برسند. برنده‌ی بازی اولین کسی است که موفق می‌شود به خانه‌ی شماره‌ی ۹ برسد.
همان‌طور که می‌دانید بچه‌ها خیلی دوست دارند درحالی که سعی می‌کنند تعادل‌شان را حفظ کنند روی یک خط راست راه بروند. حین بازی می‌توانید موسیقی هم پخش کنید و از بچه‌ها بخواهید هنگام راه‌رفتن روی خط راست مشخص شده تعادل خود را حفظ کنند، حتی اگر می‌خواهید هیجان بازی بیشتر شود می‌توانید از آنها بخواهید به صورت لی‌لی این کار را بکنند یا مسیر تعیین شده را برعکس و عقب‌عقب بروند.
آیا می‌توان لیستی از بازی‌های مناسب داخل خانه تهیه کرد و قایم‌موشک را فراموش کرد؟ قایم‌موشک یک انتخاب پرطرفدار برای بازی در خانه با کودکان است. در مدل سنتی این بازی یک نفر چشم می‌گذارد و بلندبلند شروع به شمردن می‌کند تا بقیه افراد قایم شوند. به محض پایان یافتن شمارش، فرد، گشتن به دنبال دیگر بازیکن‌ها را شروع می‌کند. آخرین فردی که پیدا می‌شود باید در دور بعدی بازی چشم بگذارد. بزرگترها می‌توانند این بازی را در فضایی تاریک انجام دهند تا هم هیجان بازی بیشتر شود هم فضای شادتری برای همه ایجاد شود. البته از ایمن بودن فضا مطمئن شوید. حتی می‌توانید به کسی که چشم می‌گذارد اجازه دهید از یک چراغ‌قوه استفاده کند تا در تاریکی بهتر بتواند در فضای خانه حرکت کند.
بچه‌ها عاشق پیداکردن اشیا گمشده هستند، به‌خصوص وقتی پای یک جایزه هم درمیان باشد. ابتدا نکات بازی را روی تکه کاغذی یادداشت کنید. برای بازی در خانه با کودکان خلاقیت داشته باشید. اولین نشانه را جایی بگذارید که پیدا کردنش راحت باشد، مثلا در ظرف غذای بچه. سپس بقیه نشانه‌ها را در جاهای دیگر خانه مخفی کنید و مسیری را برای رسیدن به آخرین شیء پنهان ترسیم کنید. به جای جایزه می‌توانید چند سکه در اطراف خانه مخفی کنید. با این کار هم بچه‌ها سرگرم می‌شوند هم اگر برنده شوند می‌توانند سکه‌ها را در قلک‌شان بیندازند.
می‌توانید برای این بازی از بطری‌های آب استفاده کنید. شش بطری آب را در انتهای اتاق پذیرایی یا نشیمن بگذارید. با استفاده از یک نوار پارچه‌ای یا چسب، خط شروع بازی را مشخص کنید. توپی متوسط که مناسب فضای داخل خانه باشد، بردارید. می‌توانید امتیاز هر فرد را یادداشت کنید تا در پایان برنده‌ی بازی مشخص شود. برای سخت‌تر کردن شرایط بازی می‌توانید به جای استفاده از بطری خالی از بطری‌های پر استفاده کنید.
این بازی خنده‌ی همه افراد را به دنبال دارد. از بچه‌ها بخواهید به صورت دایره‌وار روی زمین بنشینند. آهنگی پخش کنید و یک سیب‌زمینی یا توپ به بچه‌ها بدهید و بخواهید با تمام سرعت آن را دست‌به‌دست کنند. به محض تمام شدن آهنگ، بازیکنی که سیب‌زمینی در دستش باشد باید از حلقه‌ی بازی خارج شود. این بازی را آن‌قدر ادامه دهید تا تنها یک نفر باقی بماند. او برنده‌ی بازی است.
خانم مارشا کولا (Marsha Colla)، مربی پیش‌دبستانی و مادربزرگ سه نوه، چند بازی خلاقانه ابداع کرده که هم سرگرم‌کننده و نشاط‌آور است هم ذهن بچه‌ها را به چالش می‌کشد. از بچه‌ها بخواهید دور هم روی زمین بنشینند. اولین بازیکن می‌گوید: برای پیک‌نیک در سبد یک … گذاشته‌ام، سپس چیزی را می‌گوید که دوست دارد. حالا بازیکن بعدی باید جمله‌ی نفر اول را تکرار کند و بعد چیزی را بگوید که خودش برای پیک‌نیک در سبد گذاشته است. این بازی همین‌طور بین همه‌ی افراد ادامه می‌یابد. بچه‌ها باید تمام جملات قبلی را به خاطر بسپارند، بازگو کنند و جمله‌ی خودشان را نیز به آن اضافه می‌کنند.
یکی دیگر از بازی‌هایی که خانم کولا برای گروه سنی پیش‌دبستانی پیشنهاد می‌کند، بازی گوش‌دادن است. چند وسیله انتخاب کنید. به بچه‌ها اجازه دهید نگاهی به آنها بیندازند و سپس آنها را کنار بگذارید. از یکی از بچه‌ها بخواهید چشم‌هایش را ببندد و به صدای ضربه‌هایی که شما به اشیا انتخاب‌شده می‌زنید، خوب گوش بدهد و بگوید که این صدا مربوط به کدام وسیله است. می‌توانید برای این کار از یک شانه، لیوان، سِنج، کاغذ سنباده، گلدان یا قاشق استفاده کنید. خلاق باشید و خوش بگذرانید.
برای لذت بردن از بازی با حباب لازم نیست حتما بیرون از خانه بروید. برای این بازی، شما به یک بشقاب و نی برای هر نفر، مقداری مایع ظرف‌شویی و آب احتیاج دارید. کمی مایع ظرف‌شویی وسط هر بشقاب بریزید. کمی آب روی آن ریخته و به آرامی هم بزنید، این کار را تا کف کردن آب ادامه دهید. از بچه‌ها بخواهید که نی را داخل کف گذاشته و به آرامی داخل آن فوت کنند. حالا می‌توانید حباب‌های بزرگ درست کنید. برای ایجاد رقابت میان بچه‌ها، می‌توانید به هرکسی که حباب بزرگ‌تر درست کند یا حبابش دوام بیشتری داشته باشد، جایزه بدهید.
این یک بازی سنتی است که هرچند بین غربی‌ها رایج است، بی‌کم‌وکاست برای ما ایرانی‌ها هم جذاب است. برای شروع یک بازیکن را انتخاب کنید (در دور اول بازی پدر و مادر می‌توانند این نقش را قبول کنند) تا نقش سیمون را بپذیرد (می‌توانید اسم دیگری را انتخاب کنید).
بقیه بازیکن‌ها در یک حلقه دور هم و روبه‌روی سیمون می‌نشینند و او جمله‌ای را با عبارت «سیمون می‌گوید» شروع می‌کند: «سیمون می‌گوید پاهاتون رو لمس کنید». بازیکنان بنا به درخواست سیمون انگشت‌های پای خود را لمس می‌کنند. اگر سیمون جمله را با عبارت «سیمون می‌گوید» شروع کند و در ادامه چیزی نگوید بچه‌ها نباید هیچ‌کاری انجام دهند. اگر یکی از بچه‌ها وقتی سیمون حرفی نزده است دست به پایش بزند، باخته است و باید از بازی خارج شود. راه‌های زیادی وجود دارد که سیمون می‌تواند بچه‌ها را وادار به انجام کاری کند بدون اینکه چیزی بگوید. آخرین کسی که در بازی باقی می‌ماند برنده‌ی بازی است و در دور بعدی بازی نقش سیمون را برعهده می‌گیرد.
اکثر بچه‌های پیش‌دبستانی عاشق لمس کردن و بازی‌های حسی هستند، به همین خاطر شکی نیست بچه‌ها این بازی سرگرم‌کننده را دوست خواهند داشت. یک جعبه کفش یا هر جعبه‌ی دیگری که دَر داشته باشد، پیدا کنید. یک طرف آن را سوراخ کنید- بزرگی سوراخ باید به اندازه‌ای باشد که یک دست به راحتی وارد آن شود.
اگر می‌خواهید هنگام بازی در خانه با کودکان، روند خلاقانه‌تری داشته باشید، جعبه را با چیزهای زرق و برق‌دار و علامت سؤال تزیین کنید. برای شروع بازی چیزی درون جعبه قرار دهید و از بچه‌ها بخواهید حدس بزنند چه چیزی داخل جعبه است. آنها می‌توانند در مورد شیء داخل جعبه سؤال هم بکنند یا شما می‌توانید آنها را کمی راهنمایی کنید. برای اینکه هیجان بازی بیشتر شود می‌توانید از دانه‌ی کدو تنبل تازه، رشته‌ی اسپاگتی، میوه، شانه یا اسباب‌بازی استفاده کنید. برای اینکه فضای رقابتی ایجاد کنید هر کدام از بچه‌ها زودتر متوجه شیء داخل جعبه شد، به او یک امتیاز بدهید.
این بازی برای بچه‌های کوچک هم مناسب است. وسایل مورد نیاز برای این کار یک سبد و یک جوراب گوله شده یا توپ کوچک است. هر بازیکن در نوبت خود باید توپ را داخل سبد بیندازد. در هر دور بازی فرد یک قدم عقب‌تر می‌رود و این کار تا جایی ادامه پیدا می‌کند که فرد نتواند توپی داخل سبد بیندازد. برنده‌ی بازی کسی است که از دورترین فاصله موفق به انداختن توپ داخل سبد شود.