برفک دهان نوزاد (Baby’s mouth thrush) یکی از مشکلات شایعی است که امکان دارد برای بسیاری از نوزادها و کودکان پیش آید و آنها را هنگام مکیدن یا خوردن غذا با مشکل مواجه کند. البته درباره‌ی این مشکل جای نگرانی نیست، زیرا می‌توان آن را به‌راحتی درمان کرد.
برفک دهان در نوزادان عفونت شایعی است. این بیماری توسط نوعی قارچ به نام کاندیدا در نوزادان ایجاد می‌شود که خوشبختانه قابل درمان است.
وجود قارچ در قسمت‌های مختلفی از بدن طبیعی است و معمولا هیچ علائمی در بدن ایجاد نمی‌کند. در صورتی که بیش از حد طبیعی در بدن وجود داشته باشد یا سیستم ایمنی قادر به مقابله با آن نباشد، ممکن است علائمی رخ دهد.
بیماری قارچی می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی به دلیل استفاده از پوشک و سایر نقاط مرطوب مانند زیر چانه نوزادان ایجاد شود. همچنین ممکن است نوک سینه‌های مادران شیرده را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
نوزادان ممکن است از همان بدو تولد یا بلافاصله پس از آن علائم بیماری قارچی کاندیدا را داشته باشند. برفک در نوزادان اغلب در چند هفته یا چند ماه اول زندگی در دهان ظاهر می‌شود.
اگر نوک سینه‌های مادر شیرده دچار این نوع عفونت قارچی شود، ممکن است عفونت به نوزاد نیز انتقال پیدا کند.
برفک دهان در نوزادان اغلب طی چند هفته یا چند ماه اول زندگی ایجاد می‌شود، با این حال که ممکن است در تغذیه نوزادان مشکل ایجاد کند؛ اما، به راحتی قابل درمان است.
مهم‌ترین علائم برفک دهان رؤیت لکه‌های خاکستری مایل به سفید در داخل دهان، سقف دهان و یا روی زبان نوزاد است. لکه‌هایی که در نگاه اول شبیه به شیر به نظر می‌رسند، اما پاک نمی‌شوند. در اکثر موارد این لکه‌ها دردناک نیستند. برخی نوزادان مبتلا به برفک دهان در کنار این مشکل به عفونت مخمری ناحیه تناسلی نیز مبتلا می‌شوند. در این شرایط در اطراف پوست پا، باسن و ناحیه تناسلی او معمولاً لکه‌های قرمز ریز ایجاد می‌شود. گاهی اوقات این لکه‌های قرمز تا قسمت پایین شکم و بالای ران نوزاد پخش می‌شوند.
نوزادانی که به برفک دهان مبتلا هستند و از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولاً مادرانشان را هم به این عفونت دچار می‌کنند. به طوری که روی سینه مادر نیز همچنین لکه‌های سفید رنگی همراه با قرمزی و پوسته‌پوسته شدن مشاهده می‌شود. در این شرایط معمولاً نوک پستان مادر حساس و کمی دردناک می‌شود و ممکن است در زمان شیردهی دردهای کوبنده‌ای را احساس کند. در ادامه به رایج‌ترین علائم برفک دهان نوزاد اشاره شده است.
*وجود لکه‌های سفید در زبان و لثه
*زخم شدن دهان
*ترک خوردن گوشه لب
*تحریک‌پذیری و بی‌قراری غیرمعمول نوزاد
*مشکل در شیر خوردن
*خونریزی لثه
*افزایش بثورات پوستی در ناحیه پوشک
عفونت قارچی کاندیدا بیماری مسری است، به همین جهت هم شما و کودکتان باید تحت درمان باشید تا این عفونت از دهان کودک به نوک سینه و برعکس منتقل نشود.
دست‌ها، اسباب بازی و پستانک کودک خود را بشویید.
حوله‌ها، لباس‌ها و سوتین‌هایی را که ممکن است به این عفونت آلوده شده باشند، بشویید.
اگر شیر خود را می‌دوشید تا قبل از استفاده در یخچال نگه دارید تا از رشد عفونت قارچی جلوگیری شود.
شیشه شیر، پستانک و… کودک خود را حتما استریل کنید.
چون برفک به راحتی بین مادر و نوزاد انتقال می‌یابد بهترین اقدام این است که مادر و نوزاد به صورت همزمان درمان شوند. پزشک برای برفک دهان نوزاد داروی ضد قارچ (مانند نیستاتین) را تجویز می‌کند و باید به مدت ده روز و روزی چندبار روی دهان و زبان نوزاد ریخته شود.
مادر باید دقت کند که دارو را روی همه برجستگیهای سفید دهان نوزاد بریزد. برای درمان برفک دهان می توانت از قطره فلوئونازول خوراکی استفاده کرد. نوزادانی که علاوه بر برفک دهان دچار راش پوشکی ناشی از عفونت مخمر شده اند باید به کمک یک داروی ضد قارچی متفاوت که مخصوص ناحیه پوشک است درمان شوند.
اگر کودک قادر به خوردن ماست است ماست شیرین نشده لاکتوباسیل را به رژیم غذایی او اضافه کنید . عملکرد لاکتوباسیل شبیه اسیدوفیلوس است و به تعادل جمعیت قارچ‌های موجود در شیر گوارش کودک کمک می‌کند. اگر کودک هنوز آنقدر بزرگ نشده که بتواند ماست بخورد یک تکه پارچه تمیز آغشته به ماست را روی زبان او بکشید. فقط از مقدار کمی ماست استفاده کنید. اما مراقب باشید که ماست باعث خفگی نوزاد نشود. می‌توانید از روغن نارگیل خالص برای درمان برفک دهان نوزاد استفاده کنید. روغن نارگیل حاوی کاپرلیک اسید است و با عفونت قارچی که باعث ایجاد برفک می‌شود مبارزه می‌کند. یک تکه پارچه تمیز را به روغن نارگیل آغشته کنید و آن را روی برفک های دهان قرار دهید. قبل از استفاده از روغن نارگیل با متخصص اطفال مشورت کنید زیرا روغن نارگیل در برخی کودکان باعث آلرژی می‌شود.
هیچ روشی برای پیشگیری از برفک دهان نوزاد در مجرای زایمان وجود ندارد بنابراین مادر نمی‌تواند کاری برای نوزاد خود انجام دهد. فقط در مواردی که نوزاد از طریق عمل سزارین متولد می‌شود دچار برفک زبان نمی‌شود. اما مادر می‌تواند با شستشو و تمیز کردن مکرر بطری شیر پستانک و هر چیزی که با سینه او تماس دارد از بروز عفونتهای بعدی جلوگیری کند. خشک کردن کامل سینه بین فواصل شیردهی از رشد باکتریها جلوگیری می‌کند . پوشیدن سوتین نخی از مرطوب ماندن سینه‌ها جلوگیری می‌کند . مادر باید به طور مرتب سوتین خود را عوض کند و با آب داغ بشوید و آنها را جلوی آفتاب خشک کند. از آنجاییکه آنتی‌بیوتیک می‌تواند باعث تحریک عفونت قارچی شوند بنابراین باید فقط در مواقع ضروری از آنها استفاده کرد.